چیستی نهاد با رویکرد به آموزه اخلاقی التزام به تعهدات

چکیده نهاد عبارت است از مجموع قواعد قوام‌بخش که نظام‌مند می‌باشند. مثلاً ازدواج نهاد است؛ زیرا مجموعه‌ای از قواعد قوام‌بخش که دارای نظام‌اند، اساس آن را تشکیل داده‌اند. همچنین دولت به عنوان نهاد، دارای مجموعه‌ای از قواعد قوام‌بخش که دارای نظام‌اند، شالوده آن را به وجود آورده است. مالکیت نهاد است زیرا خانواده‌ای از قواعد قوام‌بخش و دارای نظم‌ خاص، آن را فراگرفته است. بر این اساس دریافت درک صحیح از چیستی نهاد وابسته به فهم روابط میان قواعد قوام ‌بخش است که مجموع آنها در نظامی واحد و مرتبط، نهاد مربوطه را شکل داده‌اند. با شناخت این روابط بین قواعد قوام‌بخش زمینه شناخت ساختار جامعه نیز فراهم می شود. سرمایه اجتماعی که در این مقاله به آن پرداخته شده، نهادی بر پایه اعتماد اجتماعی است و نیاز به استفاده از مقررات را که هزینه‌بر هستند کاهش می دهد و مبادلات و فعالیت های اقتصادی را روان‌تر می کند. در چنین شرایطی بازدهی سرمایه فیزیکی و انسانی، معقول‌تر به نظر می‌رسد. با التزام به تعهدات و قراردادها اصل اعتماد در لایه‌های اجتماعی تقویت و در نتیجه هزینه مبادله کاهش پیدا می‌کند. در آموزه‌های اسلامی نیز به نهاد اخلاقی وفا و التزام به تعهدات و قراردادهای مالی و غیر مالی تأکید و تخلف از آنها مورد نکوهش شدید قرار گرفته است